การบัญชีต้นทุนวัตถุดิบ

วิธีเข้าก่อน-ออกก่อน

วัตถุดิบที่ถูกเบิกไปใช้ภายใต้วิธีการนี้จะเริ่มต้นจากวัตถุดิบคงเหลือ ณ วันต้นงวดหลังจากนั้นจึงจะเริ่มคิดจากการซื้อในครั้งแรกๆ ไล่มาตามลำดับ วัตถุดิบคงเหลือ ณ วันสิ้นงวดใดๆ จึงคำนวณจากยอดต้นทุนการซื้อในครั้งหลังสุด ตามหลักการดังกล่าวมีผลทำให้มูลค่าวัตถุดิบคงเหลือสะท้อนถึงข้อมูลต้นทุนที่มีความเป็นปัจจุบันไม่ว่ากิจการจะใช้ระบบสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวดหรือแบบต่อเนื่องก็ตาม

วิธีเข้าหลัง-ออกก่อน

ภายใต้วิธีการนี้จะสมมติว่าสินค้าที่ได้รับเข้ามาในครั้งหลังสุดนั้นจะถูกเบิกใช้ออกไปก่อน ซึ่งแน่นอนว่าหลักการดังกล่าวนี้จะให้ผลลัพธ์ที่ตรงกันข้ามกับวิธีเข้าก่อน-ออกก่อน ดังนั้นสินค้าคงเหลือที่มีอยู่ ณ วันสิ้นงวดใดๆนั้นจะรวมถึงสินค้าคงเหลือของงวดก่อน (ถ้ามี) บวกกับสินค้าที่ซื้อเข้ามาในครั้งแรกๆ หลักการของวิธีเข้าหลัง-ออกก่อนนี้จะให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างกันระหว่างการใช้ระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวดและแบบต่อเนื่อง

เมื่อกิจการใช้ระบบสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด

การคำนวณต้นทุนของวัตถุดินที่เบิกใช้ไปในระหว่างการผลิตและวัตถุดิบคงเหลือปลายงวดนั้นจะถูกคำนวณเมื่อสิ้นรอบระยะเวลาบัญชีหนึ่งๆ ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติเมื่อใช้ระบบบัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด

เมื่อกิจการใช้ระบบสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง

วัตถุดิบคงเหลือปลายงวดและมูลค่าวัตถุดิบที่เบิกใช้ไปในการผลิตนั้นจะมีความแตกต่างไปจากการคำนวณภายใต้หลักการของระบบบัญชีสินค้าแบบสิ้นงวด เนื่องจากต้นทุนของวัตถุดิบที่โอนให้กับวัตถุดิบที่ถูกเบิกไปใช้นั้นในการผลิตนั้นไม่ได้ทำการคำนวณเมื่อสิ้นรอบระยะเวลาบัญชี ดังนั้นมูลค่าของวัตถุดิบคงเหลือปลายงวดจะสูงกว่าเมื่อคำนวณตามหลักการของวิธีนี้

ที่มา : วารสารข่าวนักบัญชี  และวารสาร เอกสารภาษีอากร  สำนักพิมพ์ธรรมนิติ